• Herfst

    23 september 2023

    Verkleurde bladeren zweven langs mijn atelierraam naar beneden. Langzaam sluipt de herfst naderbij. De grond van mijn kleine tuintje wordt bedekt met een palet van fantastische kleuren. Zoals alleen de herfst dat kan schilderen.

    De wereld op het Noordelijke halfrond wordt met lange kwaststreken omgetoverd in een uitgeklapte kleurenwaaier met schitterende kleuren.

    Om volledig van het kleurenspel te genieten zou ik in een bos moeten gaan lopen. In Amsterdam is er het Amsterdamse bos. De aanleg daarvan startte in de dertiger jaren van de vorige eeuw, als werkverschaffing project.

    De herfstwind zet de storm alvast klaar, om alle bladeren van de bomen los te gaan rukken. Het leven begint zich al terug te trekken. De luchten veranderen van zachtblauw in somber grijs. De wolken worden opgejaagd en clusteren tot dreigende donkere massa’s.

    Ik sta met een langzaam opdrogende kwast in mijn hand nog steeds door het atelierraam te staren. Gelukkig kan ik mijn kwast nog redden. Door het steeds veranderende licht in mijn atelier moet ik steeds meer kunstlicht gaan gebruiken. Dat verstoort mijn kleurbeleving. Voor een kunstenaar geeft de herfst altijd problemen met de kleuren op het canvas.

    Toch wordt een kunstenaar ook vaak geïnspireerd door de herfst. De kunst die dan gecreëerd wordt, wordt de poëzie van het herfstseizoen genoemd. Een melancholische kunstenaar zoals ik word toch door de herfst beïnvloed.

    Loop mijn tuintje in en ga de zich opstapelende bladeren bij elkaar vegen en gooi die in de afvalcontainer. Spinnen hebben nu overal al hun web geweven. Mijn buurvrouw heeft zich net zoals de zomer, teruggetrokken. De zijkanten van de straat waaien vol met bladeren. Toch een mooi gezicht, maar niet voor de mensen die dat allemaal straks moeten gaan ruimen.

    Zelfs al paddenstoelen in mijn tuintje. Ontzettend mooi.

    In de straat is de zomerse sfeer al aan het verdwijnen. Veranderingen hangen in de lucht. De balkons zijn leeg gehaald. Zelfs de geluiden van de vogels zijn veranderd. De ochtend zwoelheid verandert geleidelijk in een beklemmende klamme kilte.

    Dood en herfst liggen vaak in elkaars verlengde. De natuur vervalt dan in een kille doodse stilte, die stilte en doodsheid heeft op mensen vaak een depressieve invloed. Als voorbode van de winter, zit in de herfst al de belofte voor nieuw leven, dat in de lente weer ontluikt.

    Herfst is ook niet mijn favoriete seizoen, maar ik kan de reis van de aarde om de zon niet stoppen. Dan zou de natuur volledig ontregeld worden.

    Herfst is al eeuwen een onuitputtelijke inspiratiebron voor dichters. In de moderne literatuur is herfst vooral een symbool voor verval en vergankelijkheid. In de Romeinse literatuur is een hoofdpersonage in verhalen over de herfst vaak de God Vertumnus, die de boomgaarden beschermde en voor een rijke oogst van vruchten zorgde.

    Eigenlijk zou ik net als de trekvogels willen wegtrekken naar warmere gebieden. Zelfs in Griekenland wordt het nu kouder.

    Ik ga toch nog even in mijn tuintje zitten om de veranderende lucht op te snuiven. Voelen hoe moeder natuur de herfst een zetje geeft. Geniet van de wolkenpartijen die zich boven Amsterdam aftekenen. Schiphol houdt even haar adem in. Mensen die langs mijn tuintje schuifelen, kijken schichtig naar de wolken. Er wordt regen verwacht, maar het is nog niet zo ver.

    Hmm toch regen. Vlug naar binnen. Even atelier opruimen. Morgen verder. Maak mijn sporttas klaar om te gaan sporten. Een uurtje de stramheid bestrijden. Het is gelukkig niet zo druk.

    Thuisgekomen stort ik neer op de bank en kijk mijn favoriete film.

    De herfst kijkt mee.

     

     

     

     

    Lees meer >> | 45 keer bekeken

  • Griekenland

    23 september 2023

    Eindelijk.

    Vanaf mijn balkon van mijn Griekse appartementje, kijk ik over de zee. Ver aan de overkant van de zeestraat zie ik de schemerige noordkant van Lefkas. De bergen daarvan, die oprijzen uit de zee, zien er dreigend uit. Als je blik daaraan blijft hangen is het alsof je in een andere dimensie wordt gezogen. De dag is net voorbijgeschoven.

    De schemering begint nu langzaam te vallen. De maan toont haar gezicht. Vrouwe Luna is de begeleidster van de komende nacht. De maan heeft op mij altijd een magische invloed. Ik staar naar haar licht waarmee zij met een ongekende schoonheid de wereld beschilderd.

    In mijn hoofd kruisen schimmige gedachten elkaar. Wij leven in onze hersenen. Wij hebben eigenlijk subjectieve levens!

    Het leven aan de overkant tekent zich af door de lichtjes van de dorpen. De sfeer van de vallende schemering wordt daardoor versterkt. De weerkaatsing van die lichtjes schitteren door de golvingen van de zee.

    Vlagen muziek klinken door tot mijn balkonnetje. Ergens klinkt een lach. Af en toe waait er wat geroezemoes langs. Mijn eigen wereld lijkt ver weg en schijnt niet meer te bestaan.

    Mijn schetsboek ligt onaangeroerd op de tafel. Het Griekse landschap bezorgt mij een melancholisch gemoed. Alles lijkt ver weg: oorlog, pijn, verdriet en eenzaamheid. Ik luister naar de sterren, die langzaam verschijnen en strijden met het licht van de maan.

    Griekenland, het land van de grote filosofen. Ooit het centrum van de Westerse beschaving en waar ooit de ontwikkeling van een vorm van democratie zich begon af te tekenen. In de stadstaten klonk vaak de stem van de Dèmos, de stem van het volk. Een volksheerschappij. De Atheense volksvergaderingen gelden in het Westen als het oer voorbeeld van democratisch bestuur

    Alles is opgelost in de tijd. Slechts ruïnes herinneren nog aan die geweldig perioden uit het Griekse verleden.

    Het onweer heeft zich al een tijdje geleden teruggetrokken. De ergste warmte wordt opgelost in een verkoelend windje. De zee aan de kust van Preveza is heerlijk om in een soort dromerige borstcrawl rondjes in te zwemmen.

    Geen chloorluchten van vol gekrampte zwembaden en mensen die daar door je heen willen zwemmen.

    Genieten van het Griekse menu. Vis of vlees verwerkt in allerlei Griekse specialiteiten. Of alleen maar Griekse salade.

    Zwerf af en toe door de omgeving, deels landelijk, deels bebouwd met al of niet afgebouwde huizen. Het is altijd grappig om de aan de straatkant geplaatste elektriciteit- en watermeters te zien. Het huidige Griekse leven komt altijd op mij over als een spanningsveld tussen heden en verleden.

    De geweldige kleine restaurantjes die je dan tegen komt en waarvan de eigenaar je uitnodigt om te komen eten en te genieten van zijn specialiteiten.

    Mijn balkonnetje is nu met duisternis omringd. Om de nabij staande lantaarnpaal flitsen af en toe kleine jagende vleermuisjes langs. Geweldig om dat te kunnen zien.

    De warmte is dragelijk geworden. Het lijkt wel of de wereld langzaam sluit. Af en toe gesjirp van een krekel. Ergens op zee het licht van een vissersbootje, dat probeert met licht octopus of inktvis te vangen.

    De Griekse ochtendzon wekt mij en laat met haar stralen de warmte weer terugkeren. De zee kleurt van grijs naar bijna turquoise. Ga aan de rand van het strand zitten. Ik wil naar de zee luisteren. Ik wil de omgeving in mijn hoofd voelen.

    Het eeuwige ritme van de golven omsluiten langzaam mijn gedachten. Gedachten die worden onderbroken door een vrolijke groet van een passerende Griekse visser.

    Terug in mijn appartementje ontbijt ik en vertrek daarna naar de stad Preveza. De drukte daar is net losgebarsten. Een recentelijk aangemeerde ferryboot spuit haar lading de stad in. Al het verkeer loopt vast op het eerste kruispunt. Ik sla de driftige drukte gade vanuit een eetcafé op een hoek bij het kruispunt, waar ik geniet van een heerlijke Griekse koffie.

    Sla mijn schetsboek open. Om mij heen een golfstroom van Griekse gesprekken, die ik niet kan volgen.

    Verdiept in mijn schetsen zak ik weg in de heerlijke Griekse cultuur.

    Lees meer >> | 46 keer bekeken

  • Spiegel

    23 september 2023

    Als ik naar mijn atelier loop, kom ik langs mijn spiegel. Soms kijk ik naar mijn spiegelbeeld. Wij zijn een van de weinige dieren, die zichzelf herkennen in een spiegelbeeld.

    Ik loop dan het liefst snel door. Als kunstenaar vind ik het interessant om naar andere mensen te kijken. Nooit naar mijzelf!

    Narcissus wees de liefde van Echo af. Werd gestraft door Apollo, door hem verliefd te laten worden op zijn eigen spiegelbeeld. Verliefd worden op je eigen spiegelbeeld lijkt mij verschrikkelijk. De obsessie van zoiets is mij bespaard gebleven. Word ook nooit verliefd op mijn eigen werk. Verkocht, klaar. Ik kijk dan alweer uit naar mijn volgende creatie.

    Als wij ons meer zouden spiegelen aan onze verschijning als mens, zal dat misschien op de betrekkelijkheid der dingen kunnen duiden? Zal een spiegelonderzoek de mens misschien bescheidener maken?

    Bestaat de objectieve kunstenaar? Ik heb mij nooit willen spiegelen aan het werk van andere kunstenaars. Die spiegel zou mij alleen maar verblinden.

    Het is misschien beter om de reflectie met jezelf aan te gaan, en te kijken of je het als kunstenaar wel goed heb gedaan. Zoals misschien in het sprookje van Sneeuwwitje. Haar stiefmoeder keek elke ochtend in de spiegel en vroeg dan”: Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, wie is het schoonste in het land?”. Op een dag was zij niet meer de schoonste en nam zij wraak op Sneeuwwitje.

    O, ijdelheid der ijdelheden, alles is ijdelheid.[i]

    Echter de spiegel spreekt altijd de waarheid. Het laat elk detail van ons zien, die wij misschien niet willen zien. Toen de waarheidsspiegel uit de hemel viel en in duizend scherven uiteenspatte, rende iedereen ernaartoe om een scherf te bemachtigen. Iedereen die er een had bemachtigd ontdekte dan, dat de waarheid slechts een illusie was.[ii]

    Ik spiegel graag mijn gedachten met de realiteit van alle dag. Ik toets mijn gedachten dan door de dingen op te zoeken in de bestaande literatuur of via Google. Uitspraken die worden gedaan in de Media of door bekenden, wil ik altijd toetsen. In de tegenwoordige tijd kun je dat niet vaak genoeg doen. Er wordt vaak veel beweerd waarvan de betrouwbaarheid dubieus is.

    Is een kunstenaar in staat om zijn eigen creaties objectief te benaderen? Of objectief te kunnen luisteren naar kritiek op zijn creaties? Ik heb vele vormen van kritiek gehad, en heb altijd geprobeerd om dat voor mij te vertalen in mogelijke verbeteringen in de uitvoering van mijn werk.

    Een kunstenaar is constant aan het worstelen. Zijn dromen, gedachten en de taal van de opdrachtgever met elkaar in verbinding te brengen. En dan te kunnen vertalen naar een beeld, waarin hij en de opdrachtgever elkaar in kunnen vinden.

    De kunstenaar en zijn werk zijn een afspiegeling van de cultuur waarin hij is gevormd. Daarvan zal hij nooit los kunnen komen. Als kunstenaar ben je je daarvan eigenlijk nooit direct bewust. De beeldtaal die je gebruikt is meestal moeilijk te vertalen naar een andere cultuur. Schoonheid zit in de ogen van de toeschouwer.

    Creatie en werkelijkheid strijden om vorm en kleur. De creatie zal zich nooit aan de werkelijkheid kunnen spiegelen en omgekeerd.

    Ik betrap mij erop dat ik toch voor de spiegel ben blijven hangen. Loop alsnog mopperend in mijzelf door naar mijn atelier. Nee!! Ik ben mijn kwasten vergeten schoon te maken. Kijken of het nog te redden valt. Verdorie, lukt niet, nu kan ik ze weggooien. Ook geen reserve meer. Snel online bestellen, hoop dat ik ze morgen in huis heb.

    Loop naar buiten mijn tuintje in met mijn schetsboek in mijn hand. De buurvrouw is terug van vakantie en zwaait naar mij. De zon schijnt met waterig licht tussen de wolken door. Zet mijn tuinstoel klaar en begin te schetsen. Ik probeer mijn schets met mijn gedachten te spiegelen. Er treedt toch altijd weer vervorming op.

    Nog even en dan Griekenland!

    Zal schoonheid de wereld kunnen redden?[iii]

     

     

     

     

    [i] Pred. 1:2,3

    [ii] Citaat uit Kasidah van HJi Abu el-Yezdi, lang gedicht dat geschreven werd (onder pseudoniem) door de Britse Arabist en ontdekkingsreiziger Sir Richard Francis Burton

    [iii] Dostojewski

    Lees meer >> | 42 keer bekeken

  • Amsterdam

    23 september 2023

    “Het is stil in Amsterdam”, ooit gezongen door Ramses Shaffy. Ik heb mijn auto thuisgelaten en ben te voet Amsterdam ingegaan. Het is erg laat.

    De lichten van de lantaarns schijnen op mijn eenzaamheid. De lichten van de huizen staren mij aan. Af en toe zie ik mensen bewegen achter de verstilde ramen. De nacht koestert mijn gedachten. De zomer heeft mij genood in haar warme armen. De bomen langs de gracht zijn gewend aan de bladeren. De nacht heeft mij omarmd met haar stilte. De terrassen zijn verstomd. Ik verlaat de laatste stoel op het terras.

    Alleen de lantaarns zijn niet gedoofd. Zij kijken met hun koude licht op mij neer. De kilte van dat licht versterkt de kilte van de nacht. Ik wil dat mijn benen mij verder dragen, zodat ik loop, loop, loop ….

    De warme wind streelt mijn haren, terwijl ik soms stil sta te staren over de verstilde straten. Augustus vakantiemaand. De lucht boven Amsterdam gloeit van al het kunstlicht. Daardoor wordt de duisternis onderdrukt en versterkt de leegheid van dit alles.

    Ik kijk naar de spiegelingen van het licht in de gracht. Alles wat ik zie staan is levenloos.

    Af en toe passeer ik een zwerver, die met een verstarde glinsterende blik mij even aankijkt.

    In de verte gerommel van stijgende en dalende vliegtuigen van Schiphol. De vogels zijn allang stilgevallen.

    Het ritme van mijn pas gaat over in geslenter. Ik zie een café open. Kijk naar binnen, zijn al aan het sluiten. Slenter door. De verstilde stad houdt mij in haar greep.

     Het is twee uur in de morgen.

    Zuchtend steun ik op de leuning van een brug over een gracht. Kijk naar het donkere water. De rimpelingen van het water spelen met de spiegelingen van het weerkaatste licht.

    Gedachteloos rek ik mij uit en besluit terug te keren. De stad is als een zielloos wezen dat mij heeft opgeslokt. De wolken die belicht worden door het licht van de stad, trekken langzaam over.

    Mijn mobiel licht op. Whatsapp van mijn opdrachtgever. Ik kan morgen, vandaag dus, mijn werk komen afleveren.

    De wind veegt de somberheid van mijn gezicht. Mijn geslenter gaat over in een stevige pas. Kom van een donkere stad in mijn donkere appartement. Loop even naar mijn atelier. Controleer even of de vernislaag goed droog is. Loop terug de keuken in.

    Drink nog wat.

    Het is vier uur in de morgen.

    Stap in mijn bed. Droom van Amsterdam.

    Lees meer >> | 40 keer bekeken

  • Tijd

    15 augustus 2023

    Ik sta in mijn keuken met een getoast broodje en een kop koffie in mijn handen. Ik sta doodstil. Al etend en drinkend staar ik naar de klok. Het tikken van de klok dringt opeens tot mij door. Ik hoor de monotoon tikkende klok mijn levensseconden aftellen. Gefascineerd kijk ik naar het bewegen van de wijzers van de klok.

    Tijd, is voor mij altijd iets wonderlijks geweest. Tijd is ongrijpbaar. Alles gaat voorbij. Als alle klokken over de hele wereld zouden worden verwijderd, dan zou er geen tijd bestaan. Het enige wat mij dan aan de tijd zou herinneren, is de beweging van de zonneschaduw, dag en nacht wisselingen en het veranderen van de seizoenen. O ja, en nog iets met het opkomen en verdwijnen van de maan.

    Tijd is voor mij iets magisch. De dingen om mij heen verslijten en verdwijnen. Ik zal uiteindelijk verdwijnen in het zwarte gat[i] van de vergetelheid.

    Mijn omgeving verandert en ik merk die verandering pas als er een trendbreuk optreedt. Of als het te laat is om op die verandering adequaat te kunnen reageren. Het verhaal van de gekookte kikker.[ii]

    Tijd en kunst is ook zo’n merkwaardige relatie. Kunst verandert met de tijd. Mijn ideeën, hoe ik de wereld zou moeten afbeelden in de veranderende tijd, is afhankelijk hoe ik, als kunstenaar, die wereld dan waarneem.

    Einsteins algemene relativiteitstheorie zegt dat wanneer je sneller reist, de tijd relatief steeds langzamer zal lopen.[iii]

    Hawking ging nog een stapje verder met zijn theorie over tijd: volgens de gerenommeerde kosmoloog bestond er voor de oerknal, die het ontstaan van ons heelal inluidde, zoiets als “imaginaire tijd”. Dit zei hij tijdens een interview in “Star talk” op National Geographic. Hawking is ervan overtuigd dat er voor het ontstaan van het heelal, het concept tijd een totaal andere invulling had.[iv]

    In mijn oortje klinkt Perry Como met “The hands of time”. Terwijl ik sta te staren, voel ik de tijd langs door vingers stromen. Ik knijp mijn handen dicht, maar ik kan de tijd niet stoppen. Niet laten stoppen bij momenten van geluk. Niet overslaan bij ongelukkige momenten. De tijd gaat voort. Ik heb een onontkoombare relatie met tijd.

    Tijd is leven en leven is tijd. Ik kom te laat. Ik verlies tijd. Ik vertrek op tijd. Tijd en plaats vallen samen. Soms ben ik op de verkeerde plaats op het verkeerde moment.

    Met een opdrachtgever kom ik vaak overeen om een werk in een bepaalde tijd te realiseren. Dan ben ik gebonden aan tijd. Als ik terugkijk in de tijd zie ik hoe langzaam mijn stijl is getransformeerd. De tijd heeft mij opgetild en meegenomen. De tijd lost alles op. Ik zal verdwijnen in de tijd. De tijd beperkt mij.

    Mijn blik dwaalt weg van de klok. Zet mijn lege koffiekop op het aanrecht. Het zonlicht in mijn atelier begroet mij met een glimlach. Ik worstel met mijn nieuwe werk. De kleuren willen niet, de vormen willen niet. Ik zucht, leg mijn kwasten neer. Ik besef plotseling dat de tijd mij begint in te halen. Mijn tijd is kostbaar geworden. Het lot zal mijn tijd bepalen, waarna ik zal wegzinken in een eeuwige duisternis zonder enig besef van tijd.

    Ik probeer die sombere gedachten over tijd te verdringen en loop mijn atelier uit. De avond heeft zich al aangekondigd. Eet gedachteloos mijn avondmaal en scan mijn mobiel.

    Loop mijn tuintje in en zie insecten doelloos rond de buitenlamp dwarrelen. Zouden insecten een tijdloos leven hebben? Komen en gaan zij zonder sombere gedachten over leven en tijd?

    Ga weer naar binnen en zak in mijn stoel. Probeer wat te lezen. De tijd begint mij te besluipen en bespringt mij terwijl ik wegzak in een tijdloze droom.

       

     

    [i] Stephen Hawking ’s singulariteit – A Brief History of Time

    [ii] Het verhaal van de gekookte kikker is eigenlijk een nonsensverhaal

    [iii] Albert Einsteins relativiteitstheorie, tijd is relatief. Tijddilatatie binnen de speciale relativiteitstheorie.

    [iv] Stephen Hawking

    Lees meer >> | 46 keer bekeken

  • Gedachten

    11 augustus 2023

    Zittend achter mijn laptop drijven mijn gedachten langzaam door mijn hoofd. Zij drijven naar de tijd, dat ik begon als kunstenaar en enorm gedreven, naar mijn eigen stijl aan het zoeken was. De mentale hindernissen die ik heb moeten nemen om uiteindelijk een stijl te vinden, die nergens op mocht lijken.

    Ik was letterlijk een zoekende geest. Sterk vermagerd en bijna dwangmatig, schetsboeken voltekenend. Nu ik terugkijk, in mijn gedachten daarover, was het eigenlijk een strijd met mij zelf.

    In mijn gedachten ga ik terug, toen ik als jongetje van veertienjaar al moest gaan werken, aangezien mijn ouders geen geld hadden om mij te laten studeren. Alles heb ik toen op eigen kracht en met avondstudies, kunnen bereiken tot wat ik altijd heb gewild en nu ben: kunstenaar.

    Gedachten over mijn goede en minder goede tijden, die ik heb doorgemaakt. Ook over de dingen die ik nooit heb kunnen bereiken. Dromen die ik nooit heb kunnen realiseren. Gedachten zijn soms schimmen uit een ver verleden of gedachten waarin je kijkt naar schimmige horizonten, die nooit bereikt kunnen worden.

    Even laat ik de stroom gedachten doorstromen, terwijl ik met mijn realistische oog naar mijn nieuwe werk kijk. Ik zie dat ik toch nog wat correcties moet aanbrengen.

    Ik luister even naar het verdwijnend geluid van onweer. De regen was al gestopt. Het licht kijkt al wat schichtig tussen de wolken door, en tracht mijn toch wat sombere gedachten te verlichten.

    Mijn handen liggen stil voor mijn laptop. Probeer de realiteit van alle dag te verdringen, door mijn gedachten te laten verder drijven.

    In mijn jonge jaren deed ik ook al veel aan sport. Mijn leven bestond toen uit: werken, studeren en sport beoefenen. Werken en proberen om als kunstenaar een bestaan op te bouwen. De dynamiek van die tijd, de jaren zestig van de vorige eeuw, was ongemeen boeiend. Alles was in beweging: politiek, sociaal, maatschappelijk, emancipatie en geografische verhoudingen. Oorlogen, omverwerpen van dictatoriale regiems. Machtsstrijd tussen de wereldmachten. Als kunstenaar kun je meedoen aan protesten. Opkomen voor onbereikbare idealen. Echter als kunstenaar sta je altijd aan de zijlijn van het wereldtoneel. Je beweegt je alleen tussen de coulissen van het dagelijks leven.

    Probeer te overleven en opdrachtgevers tevreden te stellen. Waarvan de grillen je altijd dwingen tot compromissen. Het dagelijks brood door gemiste inkomsten, ligt altijd op de loer. Gelukkig kan ik, in de hiaten daarvan, bezig zijn met eigen creativiteit en willige galeries.

    Sta op, rek mij uit. De zon heeft weer haar terrein teruggewonnen. De wereld ligt er weer vredig en zonnig bij. Blijf nog even door mijn atelierraam staren. De zomer is nu in volle gang. Loop even mijn tuintje in, ha, zwaai even naar de buurvrouw, die nu ook even van de zon zit te genieten. De straat langs mijn tuintje is stil en verlaten. De meeste Amsterdammers liggen nu op het strand.

    Diepe zucht. Loop naar de keuken, drankje, terug naar mijn atelier. Breng wijzigingen aan. Als de opzet klaar is, moet ik die gaan doorspreken. Deze keer met een cultureel bewuste opdrachtgever, die mij wat creatieve ruimte gunt. Dat is soms een verademing in ons stressvolle bestaan, maar ach dat zijn ook de consequenties van het leven als kunstenaar.

    In mijn gedachten zie ik weer hoe ik ben begonnen. De hardheid van dat bestaan van toen, hebben mij voldoende weerstand meegegeven om nu nog te kunnen doorgaan. De ervaringen in die beginfase zijn een goede voorbereiding geweest voor mijn leven nu. Ik ben daardoor beter bestand tegen tegenslagen en teleurstellingen.

    Ik laat mijn voorbereid werk drogen. Wandel weer mijn tuintje in en zet mijn klapstoel uit. Een prachtige vlinder dwarrelt om mijn hoofd. Ik kijk met bewondering naar haar kleuren en de schoonheid van haar verschijning. Zij landt op een bloem en doet zich tegoed aan de nectar. Blijf naar haar staren tot zij opvliegt, en na nog een rondje om mijn hoofd, weer verdwijnt.

    Zet mijn lege glas op de grond en leun achterover. De zon doet mijn huid tintelen. Mijn gedachten blijven hangen in de schoonheid van mijn bestaan.

    De vlinder is toch weer teruggekeerd en is nu op een blad geland, vanwaar zij mij probeert te vangen met haar schoonheid.

    Mijn gedachten gaan weer met mijn gevoel aan de haal. In mijn oortjes klinkt nu het “Passaggio” van Lavinia Meijer. Zij speelt met een ongelooflijke muzikaliteit.

    Het licht van de zon geeft de schitterende transparantie weer van de vleugels van de vlinder. Het lijkt wel of ook zij haar gedachten tracht vorm te geven in haar korte bestaan.

    Rossini’s “William Tell” ouverture, uit de opera “William Tell, klinkt nú in mijn oren.

    De straat begint nu langzaam vol te lopen, auto’s, fietsers en wandelaars. De stilte van mijn wereld zakt weg in die onrust. De vlinder houdt het voor gezien. En ik ook. Ik klap mijn tuinstoel in en loop naar binnen.

    Zaterdagen zijn vaak eenzame dagen. Ik bel een van mijn kunstvrienden. Dichtstbijzijnde café voor een creatieve discussie?

    Laat de boel de boel. Parkeer mijn auto voor het café. De vlinder dwarrelt nog steeds door mijn gedachten.

    Het gerinkel van glazen en luide begroetingen, sluiten mijn gedachten af.   

    Lees meer >> | 53 keer bekeken

  • Vrijheid

    2 juli 2023

    Eindelijk rust gevonden na een hectische dag. Een laatste hand aan mijn werk. Overleg met de klant over het resultaat. Toch weer een nieuwe opdracht.

    Ik moet mijn voorraad doeken weer op peil brengen. Schetsboek is vol. Ook die moet ik snel gaan bestellen. Bestellingen afgerond.

    Schaduwen van de omringende bomen spelen kat en muis met mijn ogen. Zelfs mijn glas is leeg. Geen zin om op te staan. Zak even terug in mijn klapstoel. Zuig de vrijheid van de omgeving in mij op. Hoe kostbaar is vrijheid. Hoe kostbaar in deze onzekere wereld waarin vrijheden steeds verder afbrokkelen. Zoek muziek over vrijheid, vind “Ancora – Vrijheid”, is alleen in het Nederlands.

    Vrijheid is een complex en veelal verwarrend begrip. Wat voor soort vrijheid wordt bedoeld? Politieke vrijheid? Sociale vrijheid? Vrijheid in gedrag of vrijheid van het woord? Vrijheid om te leven zoals men denkt dat goed is. Vrijheid beleefd vanuit een persoonlijk perspectief. De complexiteit van vrijheid wordt te pas of te onpas gebruikt om het eigen gedrag te vergoelijken.

    Kunst zonder vrijheid van de uitdrukking van je creatieve ideeën is gedoemd een stille dood te sterven. Kunst mogen bedrijven, in welke vorm dan ook, is een groot goed in welke samenleving dan ook.

    Vind ook “Pharell Williams – Freedom”, hij zingt over vrijheid op indringende wijze.

    Opleiding in de kunst en het vormen van studenten daarin, binnen een sociaal- en politiek vrije samenleving, is essentieel. Culturele waarden en normen moeten en kunnen zich alleen vormen binnen de context van die politieke en sociale vrijheid.

    Vrijheid en democratie zijn sterk met elkaar gekoppeld. Democratie rust op pijlers van een goede en rechtvaardige grondwet. Een grondwet die uitgaat van de rechten van de mens en het kind. Waarin gelijkheid van ieder mens wordt geduid ondanks zijn ras, geloof of afkomst.

    Vrijheid is ook een eigen leven te kunnen inrichten zoals men dat zelf wil zonder daarmee de ander te hinderen of tegen te werken.

    Vrijheid van de mens geldt ook voor de vrijheid van het dier. Wij tasten de vrijheid van het dier, op indringende wijze aan, sinds de laatste paar honderd jaar en sinds het eerste industriële tijdperk.

    Wat is, geredeneerd vanuit het voorgaande, modern burgerschap? Wat is de betekenis daarvan in het verwarrende tijdperk waarin wij nu leven? Persoonlijk welzijn staat steeds verder onder druk samen met het steeds sterker ontwikkeld eigenbelang. Zal dat onze vrijheid vergroten, of bewandelen wij een doodlopende weg. Als kunstenaar raak ik met mijn gedachten in de knoop door het vraagstuk vrijheid.

    Vrijheid is het grootste goed van mens en dier om te kunnen blijven leven op deze eenzame planeet. Vrijheid is vaak onderwerp van filosofische debatten. Iedere  deelnemer geeft, al dan niet wetenschappelijk onderbouwd, zijn eigen mening.

    Vraagstellingen binnen de kunst en cultuur zijn vaak onderwerp van soms verhitte debatten. Geen kunst zonder cultuur, geen cultuur zonder kunst. De volgende vraagstelling zal ook vaak worden geponeerd: wat is kunst? Is dat de creativiteit van de mens die daarin zichzelf uitdrukt. Is dat de verbeelding van onze geest die de wereld op een andere wijze wil verbeelden. Is dat de ingenieur die met zijn ontwerp de techniek tracht te verbeelden?

    Vrijheid van gedachten en de vrijheid van het woord. Er zijn daarom diverse soorten vrijheden, om enkele voorbeelden te noemen:

    • Het kiesrecht,
    • Vrijheid van meningsuiting,
    • Recht op privacy,
    • Godsdienstvrijheid,
    • En discriminatieverbod.

    Vrijheid, is dat misschien een utopie? Een onbereikbaar Utopia in onze verbeelding? Ik hoop dat wij niet ten onder gaan in een totalitair regime, die ons elke vrijheid zal willen ontnemen.

    “The ideal subject of totalitarian rule is not the convinced Nazi or the convinced Communist, but people for whom the distinction between fact and fiction (i.e., the reality of experience) and the distinction between true and false (i.e., the standards of thought) no longer exist.[i]

    Mijn gedachten landen weer in mijn kleine tuintje. De stilte omringd mij nu. Ik sta wat verstijfd op. Klap mijn stoel in. Mijn lippen zijn droog. Ga met mijn lege glas naar binnen. Sluit de deur van mijn atelier. Geen trek in eten. De avond valt. Loop naar het dichtstbijzijnde café voor een snack.

    Thuis gekomen, val in bed en droom weg in vrijheid.

     

    [i] Hannah Arend: The origines of totalitarianism

    Lees meer >> | 63 keer bekeken

  • Januskop

    15 juni 2023

    De wereld houdt haar adem in. De spanningen zijn soms te snijden. Wij zitten in een overgangsfase zonder dat wij dat ons beseffen en weten ook niet waar het uiteindelijk heen zal gaan. Zou de mens een verpersoonlijking kunnen zijn van de God Janus?

    Janus was een hoofd met twee gezichten. Een Romeinse God met tegengestelde eigenschappen. Een geheimzinnige God. De tegengestelde eigenschappen zouden aan een kant oorlog en geweld kunnen zijn en aan de andere kant zou dat vrede en liefde kunnen zijn.

    Het symboliseert de dualiteit van het leven en de menselijke natuur. Het wordt vaak gebruikt om de tegenstellingen tussen verleden en toekomst, goed en kwaad, begin en einde, enzovoort te vertegenwoordigen. Het is ook een symbool van overgang en verandering.

    De mens is onderhevig aan de tweeledigheid van zijn bestaan, De zon schittert tussen de bladeren van de bomen door. Net een begrafenis achter de rug van een bridge vriendin. Hoe spel en kunst ook samen kunnen gaan. De mens met twee gezichten: goed en slecht, met alle gradaties daartussen. Hoe ouder de mens wordt, hoe meer mensen om ons heen wegvallen. De dood spaart niemand op deze planeet. Een vliegtuig overstemd mijn gedachten en de jaren dertig muziek, waar ik naar luister.

    Mijn tuintje wordt erg kil als de schaduw van een aantal hoge bomen de zon even doet schuilgaan. Het leven gaat altijd door. Mijn gedachten willen zich niet vormen. Emoties onderdrukken mijn ratio.

    De jaren dertig van de vorige eeuw: mijn ouders waren toen jong en vol ambitie. Zij konden toen niet bevroeden dat WWII alles zou vernietigen zonder onderscheid des persoon. En de wereld, zoals die toen bekend was, volledig zou veranderen. Eigenlijk was het een breuklijn in onze geschiedenis. Kunst zou een hele andere betekenis gaan krijgen. Geld en fraude gingen steeds meer een hoofdrol spelen. Door de Nederlandse politiek werd kunst bestempeld als en linkse hobby.

    De Januskop achtervolgt de mens al sinds mensenheugenis. Onze voorouders uit onze verre geschiedenis wisten toen al de vinger op de zwakke plekken in het menselijk bestaan te leggen.

    Heb gisteren twee schetsen gemaakt. Een oude klant heeft vol trots zijn door mij gemaakte werken in nieuwe lijsten aangebracht, laten zien. Hmm, toch aardig, hoe nieuwe lijsten soms een werk kunnen verfraaien.

    De jaren dertig muziek jengelt door in mijn oortjes. Op de achtergrond klinkt vogelgezang. Het ruizen van de boombladeren wekt toch weer melancholische gevoelens in mij op. Het verkeer klinkt tot mij door.

    Ik heb meegedaan met een inschrijving voor een kunstprijs in Rome. Ach, misschien is mijn werk daarvoor te abstract. En kunstenaar is natuurlijk ook onderhevig aan de invloeden van de Januskop.

    Het is nu bijna eind van de middag. Even buiten de deur een kleine lunch gegeten. Eigenlijk leven wij weer bijna in de jaren dertig, die zich misschien zal ontpoppen in een soort WWIII? Ik hoop van niet. De mens in al zijn vreemde facetten, van het kijken naar de werkelijkheid van alle dag, loopt steeds meer verblind aan de hand van extreme politici. Overal op deze wereld zijn spanningsvelden, waar ik als kunstenaar graag de ogen voor wil sluiten.

    Het bewust richten van onze gezichten op het pad van de 'Nieuwe Werkelijkheid' biedt de kijkrichtingen van de Januskop zicht op de verschillende dimensies ervan. Het leert ons accepteren wat de 'Nieuwe Werkelijkheid' ons brengt en waarvoor deze is bedoeld: de balans tussen hard en zacht, mannelijke en vrouwelijke eigenschappen en bewuste omgang met onze menselijke en  natuurlijke bronnen.[i]
     

    Terwijl technologie wordt gestimuleerd door die spanningsvelden, wordt kunst steeds meer naar de zijlijn gedrukt.

    Zouden wij misschien ooit kunnen ontkomen aan onze Januskop? Ook de kunstenaar kan daaraan niet ontkomen, hoe wild of hoe extreem zijn fantasie ook mag zijn.

    The important thing is not to stop questioning. Curiosity has its own reason for existing. One cannot help but be in awe when he contemplates the mysteries of eternity, of life, of the marvelous structure of reality. [ii]

     

     

     

    [i] De Januskop van de economie door Daphne de Windt

     

    [ii] Albert Einstein

     

    Lees meer >> | 66 keer bekeken

  • Leven in het moment

    1 juni 2023

    Leven bestaat uit momenten van geluk, verdriet, pijn, hoop en nog vele andere emotionele momenten. Momenten die gekoesterd zouden moeten worden. Zinvolheid der dingen, die ons in ons leven overkomen, maken daardoor het leven dieper en voller.

    Luisterend naar “Dreamy” van Dan Fontaine, sleept het mij in mijn gedachten naar momenten, die voor mij zinvol en zinnig waren. Muziek is een beweger van emoties. Onze herinneringen zijn vaak gekoppeld aan geuren, geluiden en beelden. Sensorische belevingen brengen ons vaak terug naar die momenten, die soms ons leven bepaalde of ons leven een andere richting in stuurde.

    Zit in mijn kleine tuintje, even weg uit mijn atelier. De zon koestert mijn schetsboek. Genietend van het moment dat de wereld een lichtende plek is om even in te vertoeven. De schaduw van mijn pen beweegt over het papier. Vormen en structuren ontstaan bijna spontaan. “Autumn in New York” door Frank Sinatra, stopt mijn pen. Verlangens zijn ook die momenten, die soms het leven vertragen, maar ook je doen terugverlangen naar andere tijden. Eenzaamheid en verlangen zijn soms gekoppelde momenten.

    Mijn tuintje sprankelt in het heden. Mijn blik valt weer op mijn schetsboek. Hmm, de tekening verbaasd mij. Verbazing is ook een moment. Verbazing is voor mij een leermoment. Een moment dat er andere inzichten zich in mijn hoofd vormen.

    Het is zondag. De stad fluistert. Vliegtuigen overstemmen die fluistering. Ik tracht te luisteren. Elvis Presley’s “Can’t help falling in Love”, liefde is ook een van die geweldige momenten, die het leven voorgoed kunnen bepalen of veranderen.

    De wind die door mijn tuintje waait is jammer genoeg kil. Noordoost. Een kunstenaar leeft van moment naar moment. Opdracht, creëren, goedkeuring, verkoop en geld. Steeds weer emotionele momenten waartegen je opgewassen moet zijn. Als je dan terugkijkt zijn dat uiteindelijk geweldige momenten, die je eigenlijk niet zou willen missen.

    Schaduwen bewegen over mijn schetsboek. De onrust van de wereld dringt tot mij door. Niet tevreden met de schets. Sla bladzijde om. Staar naar een blanco pagina.

    Ga even het vogelbadje vullen. Zonder water geen leven. Zonder water geen beschaving. Een traumaheli passeert met veel lawaai. Het leven in de stad begint te zoemen, de fluistering verdwijnt. Het ritme van de stad dwingt onze levensmomenten naar de achtergrond. Perst ons in een harnas van monotonie, waaruit moeilijk te ontsnappen valt.

    Geniet van een moment: een hommel zoemt genietend van bloem tot bloem. Zou hij/zij gelukkig zijn? Wij zullen het nooit weten.

    Toch nog een schets. Is een kunstenaar een onafhankelijk denker? Hij/zij is gevormd door de momenten van de cultuur waarin hij/zij is opgegroeid en gevormd. Bestaat de onafhankelijke verbeelding? In de opleidingen, die mij als kunstenaar hebben gevormd werd onafhankelijk denken sterk aanbevolen.

    Leven in het moment, vaak besef je niet dat het moment daar is.

    Het moment is dan weggeëbd voordat je door hebt dat het een kostbaar nooit meer terugkerend moment was.

    Het moment van het leven.

    Lees meer >> | 63 keer bekeken

  • De tuin

    1 juni 2023

    Loop in de tuin, mijn kleine tuintje. En zie een wereld van leven. De continuïteit van het mij omringende leven. Het beweegt, het maakt geluid en bruist. De liefde van de wereld streelt mij. Mijn huid tintelt. Kijk door mijn atelierraam naar binnen. Zie mijn spiegelbeeld gespiegeld.

    In deze groene bescherming voel ik mij een worden met de planten en bomen. Verbaasd zak ik in mijn ligstoel. De hemel straalt rust uit. Ik sluit even de ogen. Verleden en heden komen samen in mijn hoofd. Het is alsof het ruizen van de bladeren proberen een gesprek met mij te voeren. Mijn schetsboek ligt werkeloos op mijn schoot. Voetstappen langs mijn tuintje. Kan mijn buurvrouw net niet zien.

    Bewonder de schoonheid van een bloem. Een bij zwermt er hongerig omheen. Zonder bij geen leven. De wolken worden door een lichte bries langzaam weggedrukt. Luister via mijn oortjes naar Chris Standring’s “Liquid Soul”.

    Er komt nog steeds niets op papier. Mijn tuintje kijkt zwijgend toe. Zelfs de bladeren vallen stil. Een vlinder fladdert mij voorbij en verlaat weer mijn tuintje. Sta op met het schetsboek in mijn hand en staar over de straat, waar het leven gewoon doorgaat.                                                                                            

    Chris Standring’s laatste akkoorden klinken.

    Zolang ik in mijn tuintje sta, durven de aan en af vliegende kauwen niet te gaan drinken uit het vogelbadje. Mens en dier zullen nooit een worden. Wij voelen ons verheven boven het dier.

    De arrogante mens ten voeten uit. Loop naar binnen, haal wat te drinken. De zon laat de planten en bomen schitteren. Ik laat de magie daarvan tot mij doordringen. Ook mens en natuur zullen nooit een worden. Ooit hebben wij ons daarvan afgekeerd. Beiden hebben elkaar daarna nooit meer begrepen.

    Ook zonder de mens zal deze wonderlijke planeet blijven voortbestaan en Eons wachten op de volgende evolutionaire sprong waaruit misschien een nieuwe mens zal ontstaan.

    Ik word wakker door de klap van het van mijn schoot gevallen schetsboek. De buurvrouw haalt net haar was binnen. Het geluid van de straat is verstomd. Het einde van de dag is door mijn tuintje geslopen. Klap mijn ligstoel in en ga naar binnen.

    Mijn opdrachtgever belt dat hij akkoord gaat met mijn schetsen en vraagt of ik het wil gaan uitwerken. Haal het vooraf overeengekomen formaat canvas uit mijn opslag box. Richt mijn ezel in.

    De schaduwen van de nacht nemen mijn tuintje over. Het ruisend gesprek van de bladeren is stilgevallen.

    Ik trek mij terug in mijn cocon.  

    Lees meer >> | 58 keer bekeken

  • Meer blogs >>