Spiegel
Als ik naar mijn atelier loop, kom ik langs mijn spiegel. Soms kijk ik naar mijn spiegelbeeld. Wij zijn een van de weinige dieren, die zichzelf herkennen in een spiegelbeeld.
Ik loop dan het liefst snel door. Als kunstenaar vind ik het interessant om naar andere mensen te kijken. Nooit naar mijzelf!
Narcissus wees de liefde van Echo af. Werd gestraft door Apollo, door hem verliefd te laten worden op zijn eigen spiegelbeeld. Verliefd worden op je eigen spiegelbeeld lijkt mij verschrikkelijk. De obsessie van zoiets is mij bespaard gebleven. Word ook nooit verliefd op mijn eigen werk. Verkocht, klaar. Ik kijk dan alweer uit naar mijn volgende creatie.
Als wij ons meer zouden spiegelen aan onze verschijning als mens, zal dat misschien op de betrekkelijkheid der dingen kunnen duiden? Zal een spiegelonderzoek de mens misschien bescheidener maken?
Bestaat de objectieve kunstenaar? Ik heb mij nooit willen spiegelen aan het werk van andere kunstenaars. Die spiegel zou mij alleen maar verblinden.
Het is misschien beter om de reflectie met jezelf aan te gaan, en te kijken of je het als kunstenaar wel goed heb gedaan. Zoals misschien in het sprookje van Sneeuwwitje. Haar stiefmoeder keek elke ochtend in de spiegel en vroeg dan”: Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, wie is het schoonste in het land?”. Op een dag was zij niet meer de schoonste en nam zij wraak op Sneeuwwitje.
O, ijdelheid der ijdelheden, alles is ijdelheid.[i]
Echter de spiegel spreekt altijd de waarheid. Het laat elk detail van ons zien, die wij misschien niet willen zien. Toen de waarheidsspiegel uit de hemel viel en in duizend scherven uiteenspatte, rende iedereen ernaartoe om een scherf te bemachtigen. Iedereen die er een had bemachtigd ontdekte dan, dat de waarheid slechts een illusie was.[ii]
Ik spiegel graag mijn gedachten met de realiteit van alle dag. Ik toets mijn gedachten dan door de dingen op te zoeken in de bestaande literatuur of via Google. Uitspraken die worden gedaan in de Media of door bekenden, wil ik altijd toetsen. In de tegenwoordige tijd kun je dat niet vaak genoeg doen. Er wordt vaak veel beweerd waarvan de betrouwbaarheid dubieus is.
Is een kunstenaar in staat om zijn eigen creaties objectief te benaderen? Of objectief te kunnen luisteren naar kritiek op zijn creaties? Ik heb vele vormen van kritiek gehad, en heb altijd geprobeerd om dat voor mij te vertalen in mogelijke verbeteringen in de uitvoering van mijn werk.
Een kunstenaar is constant aan het worstelen. Zijn dromen, gedachten en de taal van de opdrachtgever met elkaar in verbinding te brengen. En dan te kunnen vertalen naar een beeld, waarin hij en de opdrachtgever elkaar in kunnen vinden.
De kunstenaar en zijn werk zijn een afspiegeling van de cultuur waarin hij is gevormd. Daarvan zal hij nooit los kunnen komen. Als kunstenaar ben je je daarvan eigenlijk nooit direct bewust. De beeldtaal die je gebruikt is meestal moeilijk te vertalen naar een andere cultuur. Schoonheid zit in de ogen van de toeschouwer.
Creatie en werkelijkheid strijden om vorm en kleur. De creatie zal zich nooit aan de werkelijkheid kunnen spiegelen en omgekeerd.
Ik betrap mij erop dat ik toch voor de spiegel ben blijven hangen. Loop alsnog mopperend in mijzelf door naar mijn atelier. Nee!! Ik ben mijn kwasten vergeten schoon te maken. Kijken of het nog te redden valt. Verdorie, lukt niet, nu kan ik ze weggooien. Ook geen reserve meer. Snel online bestellen, hoop dat ik ze morgen in huis heb.
Loop naar buiten mijn tuintje in met mijn schetsboek in mijn hand. De buurvrouw is terug van vakantie en zwaait naar mij. De zon schijnt met waterig licht tussen de wolken door. Zet mijn tuinstoel klaar en begin te schetsen. Ik probeer mijn schets met mijn gedachten te spiegelen. Er treedt toch altijd weer vervorming op.
Nog even en dan Griekenland!
Zal schoonheid de wereld kunnen redden?[iii]