Mark Pol

Eindelijk rust gevonden na een hectische dag. Een laatste hand aan mijn werk. Overleg met de klant over het resultaat. Toch weer een nieuwe opdracht.

Ik moet mijn voorraad doeken weer op peil brengen. Schetsboek is vol. Ook die moet ik snel gaan bestellen. Bestellingen afgerond.

Schaduwen van de omringende bomen spelen kat en muis met mijn ogen. Zelfs mijn glas is leeg. Geen zin om op te staan. Zak even terug in mijn klapstoel. Zuig de vrijheid van de omgeving in mij op. Hoe kostbaar is vrijheid. Hoe kostbaar in deze onzekere wereld waarin vrijheden steeds verder afbrokkelen. Zoek muziek over vrijheid, vind “Ancora – Vrijheid”, is alleen in het Nederlands.

Vrijheid is een complex en veelal verwarrend begrip. Wat voor soort vrijheid wordt bedoeld? Politieke vrijheid? Sociale vrijheid? Vrijheid in gedrag of vrijheid van het woord? Vrijheid om te leven zoals men denkt dat goed is. Vrijheid beleefd vanuit een persoonlijk perspectief. De complexiteit van vrijheid wordt te pas of te onpas gebruikt om het eigen gedrag te vergoelijken.

Kunst zonder vrijheid van de uitdrukking van je creatieve ideeën is gedoemd een stille dood te sterven. Kunst mogen bedrijven, in welke vorm dan ook, is een groot goed in welke samenleving dan ook.

Vind ook “Pharell Williams – Freedom”, hij zingt over vrijheid op indringende wijze.

Opleiding in de kunst en het vormen van studenten daarin, binnen een sociaal- en politiek vrije samenleving, is essentieel. Culturele waarden en normen moeten en kunnen zich alleen vormen binnen de context van die politieke en sociale vrijheid.

Vrijheid en democratie zijn sterk met elkaar gekoppeld. Democratie rust op pijlers van een goede en rechtvaardige grondwet. Een grondwet die uitgaat van de rechten van de mens en het kind. Waarin gelijkheid van ieder mens wordt geduid ondanks zijn ras, geloof of afkomst.

Vrijheid is ook een eigen leven te kunnen inrichten zoals men dat zelf wil zonder daarmee de ander te hinderen of tegen te werken.

Vrijheid van de mens geldt ook voor de vrijheid van het dier. Wij tasten de vrijheid van het dier, op indringende wijze aan, sinds de laatste paar honderd jaar en sinds het eerste industriële tijdperk.

Wat is, geredeneerd vanuit het voorgaande, modern burgerschap? Wat is de betekenis daarvan in het verwarrende tijdperk waarin wij nu leven? Persoonlijk welzijn staat steeds verder onder druk samen met het steeds sterker ontwikkeld eigenbelang. Zal dat onze vrijheid vergroten, of bewandelen wij een doodlopende weg. Als kunstenaar raak ik met mijn gedachten in de knoop door het vraagstuk vrijheid.

Vrijheid is het grootste goed van mens en dier om te kunnen blijven leven op deze eenzame planeet. Vrijheid is vaak onderwerp van filosofische debatten. Iedere  deelnemer geeft, al dan niet wetenschappelijk onderbouwd, zijn eigen mening.

Vraagstellingen binnen de kunst en cultuur zijn vaak onderwerp van soms verhitte debatten. Geen kunst zonder cultuur, geen cultuur zonder kunst. De volgende vraagstelling zal ook vaak worden geponeerd: wat is kunst? Is dat de creativiteit van de mens die daarin zichzelf uitdrukt. Is dat de verbeelding van onze geest die de wereld op een andere wijze wil verbeelden. Is dat de ingenieur die met zijn ontwerp de techniek tracht te verbeelden?

Vrijheid van gedachten en de vrijheid van het woord. Er zijn daarom diverse soorten vrijheden, om enkele voorbeelden te noemen:

• Het kiesrecht,
• Vrijheid van meningsuiting,
• Recht op privacy,
• Godsdienstvrijheid,
• En discriminatieverbod.

Vrijheid, is dat misschien een utopie? Een onbereikbaar Utopia in onze verbeelding? Ik hoop dat wij niet ten onder gaan in een totalitair regime, die ons elke vrijheid zal willen ontnemen.

“The ideal subject of totalitarian rule is not the convinced Nazi or the convinced Communist, but people for whom the distinction between fact and fiction (i.e., the reality of experience) and the distinction between true and false (i.e., the standards of thought) no longer exist.“[i]

Mijn gedachten landen weer in mijn kleine tuintje. De stilte omringd mij nu. Ik sta wat verstijfd op. Klap mijn stoel in. Mijn lippen zijn droog. Ga met mijn lege glas naar binnen. Sluit de deur van mijn atelier. Geen trek in eten. De avond valt. Loop naar het dichtstbijzijnde café voor een snack.

Thuis gekomen, val in bed en droom weg in vrijheid.